Mua bảo hiểm nhân thọ: Bảo vệ hay đầu tư?

Thị trường bảo hiểm nhân thọ đã hình thành và phát triển ở Việt Nam gần 1/4 thế kỷ, ngày càng nhiều người dân hiểu rõ hơn về giá trị của bảo hiểm nhân thọ, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm nhân thọ tăng mạnh trong những năm qua. Bên cạnh đó, Nhà nước và Chính phủ cũng có nhiều chủ trương để khuyến khích người dân tham gia, nhằm nâng cao tỷ lệ người dân sở hữu các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.

Theo báo cáo của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm nhân thọ đến năm 2021 mới chỉ có 11% và phấn đấu nâng tỷ lệ này đạt tối thiểu 15% vào năm 2025.

Nhìn chung, trên thị trường hiện nay có 2 loại hình bảo hiểm nhân thọ chính.

Đầu tiên là bảo hiểm nhân thọ truyền thống. Đây là sản phẩm của công ty bảo hiểm được thiết kế với các quyền lợi, điều khoản rõ ràng nhằm bảo vệ tài chính của người tham gia trước những biến cố rủi ro về sức khỏe, bệnh tật hiểm nghèo, tai nạn và tính mạng.

Sản phẩm này thường có mức phí đóng cố định trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng (trừ một số trường hợp được giảm hoặc miễn theo quy định). Quyền lợi thường bao gồm khám chữa bệnh khi ốm đau, bệnh tật, thương tật và tử vong; quyền lợi đáo hạn hợp đồng; ngoài ra có thể có quyền lợi được chia lãi bảo tức.

Cùng với xu hướng phát triển của xã hội, nhiều sản phẩm bảo hiểm nhân thọ được cải tiến và nâng cấp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, trong đó có các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ được đính kèm mục đích liên kết đầu tư đã được Bộ Tài chính cấp phép. Đây cũng chính là loại hình bảo hiểm nhân thọ tiếp theo phổ biến tại Việt Nam: Bảo hiểm liên kết đầu tư.

Loại hình bảo hiểm này bao hàm cả hai yếu tố bảo vệ và đầu tư sinh lợi nhuận, nghĩa là chỉ với một sản phẩm bảo hiểm, người tham gia sẽ vừa được bảo vệ tài chính trước rủi ro, vừa có cơ hội gia tăng tài sản tích lũy thông qua các hoạt động đầu tư tại các quỹ liên kết của doanh nghiệp bảo hiểm dưới hai hình thức “liên kết chung” hoặc “liên kết đơn vị”, được gọi một cách ngắn gọn là “Bảo hiểm đầu tư”.

Chính vì sản phẩm gắn mác “đầu tư”, cùng với những lời mời chào đầy thuyết phục như “đầu tư an toàn”, “linh hoạt”, “lợi nhuận cao”, đã hấp dẫn rất nhiều khách hàng.

Bên cạnh đó, tận dụng tâm lý yêu thích các sản phẩm có tính đầu tư để sinh lợi nhuận, nhiều tư vấn viên ngành bảo hiểm nhân thọ đã lao vào tư vấn những sản phẩm liên kết đầu tư cho khách hàng mà bỏ qua khảo sát nhu cầu bảo vệ thực tế, điều này làm cho khách hàng nhầm tưởng về giá trị bảo vệ khi không may xảy ra rủi ro.

Thông thường, cơ cấu phí bảo hiểm được tách bạch giữa phần bảo hiểm rủi ro và đầu tư vào các quỹ đầu tư liên kết.

Đáng chú ý, quyền lợi bảo hiểm rủi ro chủ yếu tập trung quyền lợi tử vong, thương tật toàn bộ vĩnh viễn. Như vậy, quyền lợi bảo hiểm rủi ro ít hơn so với sản phẩm bảo hiểm nhân thọ truyền thống.

Bên cạnh số phí bảo hiểm đóng cố định để bảo vệ quyền lợi nhân thọ, khách hàng có thể linh hoạt đóng thêm tiền để đầu tư, gia tăng quyền lợi tiết kiệm và hưởng lãi suất hấp dẫn. Đây chính là điểm đáng chú ý nhất ở dòng sản phẩm liên kết đầu tư, khách hàng có thể đầu tư vào bất kỳ lúc nào, với giá trị tùy ý mà không phải chịu bất kỳ áp lực nào, chẳng hạn như phải có vốn lớn thì mới được tham gia đầu tư.

Với sản phẩm đầu tư liên kết chung, người tham gia được hưởng toàn bộ kết quả đầu tư với mức lãi suất không thấp hơn lãi suất cam kết trên hợp đồng bảo hiểm. Công ty bảo hiểm cam kết tỷ lệ lãi suất đầu tư trong suốt thời hạn hợp đồng, tùy từng sản phẩm của mỗi công ty mà tỷ lệ lãi suất cam kết khác nhau, thông thường khoảng 4-6%/năm. Dù kết quả kinh doanh như thế nào, công ty vẫn trả lãi suất không thấp hơn cam kết.

Với sản phẩm liên kết đơn vị, mức lãi suất biến động theo kết quả kinh doanh của Quỹ liên kết đơn vị đã lựa chọn. Nếu quỹ hoạt động tốt, người tham gia sẽ hưởng lãi cao và ngược lại. Kết quả hoạt động của quỹ được gửi tới từng khách hàng theo báo cáo tại từng thời điểm. Các công ty bảo hiểm thường có nhiều quỹ đầu tư để khách hàng lựa chọn theo nhu cầu và mức độ chấp nhận rủi ro với từng danh mục đầu tư khác nhau. Khách hàng hoàn toàn chủ động trong việc cấu trúc danh mục các quỹ đầu tư để tối ưu lợi nhuận. Điểm lợi thế nữa của dòng sản phẩm này là hoàn toàn chủ động thời gian tham gia đầu tư mà không ảnh hưởng tới quyền lợi bảo vệ nhân thọ.

Phải ghi nhận một điều rằng, các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư là một sản phẩm mang tính xu hướng, gắn liền với nhu cầu thực tế, tạo nên một điểm đột phá để khai thác thị trường bảo hiểm nhân thọ còn nhiều tiềm năng như ở Việt Nam. Các sản phẩm này đem đến cho khách hàng kỳ vọng về việc vừa được bảo vệ, lại có thêm một kênh để gia tăng tài sản. Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư hiện nay không chỉ hấp dẫn khách hàng trẻ tuổi mà nhiều khách hàng lớn tuổi cũng khó “kìm lòng”.

Tuy nhiên, cần phải xác định đầu tư vào bảo hiểm nhân thọ là đầu tư dài hạn, gia tăng giá trị tài sản bằng “kỳ quan” lãi kép, khác hoàn toàn với những hình thức đầu tư ngắn hạn hay lướt sóng để nhận về lợi nhuận ngay lập tức như chứng khoán, bất động sản hay vàng và ngoại tệ….

Đặc biệt, khi tham gia bảo hiểm nhân trọ, trước tiên là phải được bảo vệ tài chính trước các rủi ro về sức khỏe, bệnh tật, tai nạn và tính mạng. Đây là điều không cần bàn cãi, vì đó là nhiệm vụ và giá trị nhân văn của bảo hiểm nhân thọ. Sức khỏe và tính mạng con người là không gì có thể so sánh hay đo đếm được, bảo hiểm nhân thọ được ví như là “ngân hàng” do chính bản thân lập ra và làm chủ. Ở đó, khi không may gặp phải các rủi ro thì ngân hàng tự động mở cửa để cung cấp tài chính mà không phải thực hiện bất kỳ một hợp đồng tín dụng nào. Cuối cùng, chính tài sản nhỏ tiết kiệm có kỷ luật hàng năm đó giúp bản thân có một tài sản lớn an nhàn lúc tuổi già.

Một giải pháp bảo hiểm nhân thọ trọn vẹn là giải pháp giúp bản thân có đủ tài chính để không may khi gặp rủi ro về bệnh tật có đủ tiền điều trị, khi giảm hay mất khả năng lao động vẫn có đủ tài chính để cuộc sống không gặp khó khăn, không phải lo lắng trở thành gánh nặng của người thân, hay khi điều tồi tệ nhất xảy ra, bản thân có một cuốn sổ tiết kiệm như một tài sản thừa kế dành cho những người ở lại.

Nếu sản phẩm bảo hiểm nhân thọ liên kết đầu tư không thể cung cấp trọn vẹn các giải pháp bảo vệ mà bản thân mong muốn thì người mua cần tìm đến các sản phẩm bảo hiểm phù hợp hơn. Không có một sản phẩm bảo hiểm vẹn toàn, chỉ có tìm hiểu đúng, đủ về sản phẩm và cân nhắc kỹ về nhu cầu cá nhân mới đưa đến giải pháp phù hợp nhất cho bản thân và những người xung quanh. Sở hữu sản phẩm bảo hiểm nhân thọ phù hợp mới thực sự là khoản đầu tư hiệu quả.